De dag van de doden

3 november 2024 - De dag van de doden

Gisteravond bezocht ik tijdens museumnacht de NDSM FUSE. Hier was tijdens De Dag van de Doden en de Nacht van de Doden een tweeluik te vinden. In de expositie ‘Iets met… Paradijs’ onderzoeken kunstenaars hoe de dood en het leven zich tot elkaar verhouden. Een paar weken terug ontdekte ik deze expositie, waarna ik meteen voelde: hier moet ik heen. Zo gezegd, zo gedaan.

Bij binnenkomst kwam een vriendin al snel naar me toe. “Devi, ze hebben een kas neergezet,” zei ze. Meteen kreeg ik kippenvel, en de tranen sprongen in mijn ogen. Een kas? Hier? Natuurlijk, dacht ik, het paste perfect bij deze plek. Na een paar indrukwekkende kunstwerken te hebben bekeken, liep ik verder naar achteren. En daar stond de kas – midden in het verlichte water, een eiland vol brandende kaarsjes. Om bij het eiland te komen, moest ik met een klein bootje de overtocht maken. Met vochtige ogen stapte ik in en langzaam bracht de veerman 'Charon' me dichter bij de kas. Ik denk dat hij mijn tranen al had opgemerkt, want bij aankomst keek hij me aan en zei zacht: “Neem alle tijd die je nodig hebt.”

Eenmaal voor de kas stapte ik naar binnen in een oase van rust en warmte. De sfeer in de kas gaf mij een gevoel van veiligheid en ik voelde me verbonden met iets groters: een stille aanwezigheid. Ik sloot mijn ogen en toen stroomden de tranen over mijn wangen. Ik kon even niets anders dan huilen. Toen ik uitgehuild was, stak ik mijn kaars aan en gaf hem een mooi plekje tussen alle andere lichtjes. Ik keek om mij heen en toen ik mijn aandacht naar binnen bracht, ervaarde ik stilte. Het was liefdevol, sereen en allesomvattend.

Toen ik me omdraaide en weer in het bootje stapte, keek de veerman me aan en vroeg voor wie ik mijn kaarsje had aangestoken. We raakten in gesprek – over papa, maar ook over de Rouwen en Vieren Kas in Hoorn. Ik vertelde hem hoe verzachtend en verbindend het kan voelen om een kaarsje aan te steken. Hij leek geraakt door mijn verhaal. “Nu weet je vader waar hij je kan vinden,” zei hij met een glimlach. Hij wenste me een fijne avond, en ik nam afscheid van hem.

Nadat ik weer aan land kwam, liep ik richting de bar. Daar mocht ik een troostdrankje en wat rouwkost halen om even bij te komen. Terwijl ik wachtte, raakte ik in gesprek met een vrouw. Ze bleek een kunstenares te zijn die had meegewerkt aan de expositie. Ik vertelde haar hoe bijzonder en krachtig ik het ritueel vond om op deze manier de overledenen te herdenken. Ook vertelde ik haar over de Rouwen en Vieren kas, en ze werd meteen enthousiast. Ik bedankte haar voor deze prachtige avond, en ze glimlachte – ze vond het fijn om dat te horen.

Ze nodigde me meteen uit om in februari opnieuw langs te komen. Op 14 februari, Valentijnsdag, gaan ze de expositie veranderen en afsluiten met een positieve en verbindende kunsttentoonstelling over de dood. Ik zette de datum in mijn telefoon, en toen zei ze: “Kom gerust eens langs, mijn atelier zit hier beneden." "Ik zou graag een keer een kop koffie met je drinken.” Haar uitnodiging verwarmde mijn hart. Ik nam afscheid van haar en ging rustig naar huis.

Vanochtend werd ik wakker met dikke, gezwollen ogen en een zwaar hoofd. Ik voelde me leeg. Ik merk dat de open wond heelt door verbinding en dat het verlies dragelijker wordt naarmate de tijd verstrijkt, maar toch ging ik gisteren weer even kopje onder in mijn tranen. Langzamerhand daalt het besef in dat mijn rouw nooit klaar zal zijn.

Ik open mijn instagram en zie een berichtje in mijn inbox:

“Het was een mooi en bijzonder moment, groetjes de veerman.”

Mijn hart maakt een sprongetje en vult zich opnieuw met warmte. Rouw verbindt écht.

‍

Liefs, Devi

‍